مناطق آزاد محدوده‌های جغرافیایی هستند که با هدف حمایت از صنعت داخلی و تسهیل واردات، صادرات و ترانزیت کالا غالباً در نزدیکی مرزها و مبادی گمرکی ایجاد شده و قوانین محدودتر و تشریفات گمرکی ساده‌تری نسبت به سرزمین اصلی دارند. این محدوده‌ها از شمول بسیاری از قوانین سرزمین اصلی خارج هستند و به دلیل تسهیلات، امکانات، معافیت‌ها و امتیازهای در نظر گرفته شده برای آنها، می‌توانند بستر مناسبی را برای تولیدکنندگان کالاهای صادراتی، بازرگانان و فعالان صنعت ترانزیت ایجاد کنند.
تمرکز اصلی در توسعه این مناطق، بر تشویق صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی، جذب سرمایه و فناوری‌های خارجی، تقویت کانال‌های ترانزیتی و تقویت جایگاه کشور در عرصه تجارت بین‌الملل است.
مزایای سرمایه‌گذاری و فعالیت در مناطق آزاد تجاری و صنعتی ایران
مدیریت هر منطقه آزاد بر عهده یک سازمان واحد، تحت عنوان سازمان منطقه آزاد است و همین موضوع باعث می‌شود شرایط و روند سرمایه‌گذاری و تأسیس کسب و کار، در مناطق آزاد ایران بسیار سریع‌تر و ساده‌تر از سرزمین اصلی باشد. به عنوان برخی از مزایای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
علاوه بر کلیات و اهداف کلان یاد شده، هر یک از این مناطق، با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی، اقلیمی و اجتماعی، اهداف و مأموریت‌های مخصوص به خود را دنبال می‌کنند که در صفحه اختصاصی هر منطقه قابل مشاهده است.
منطقه آزاد اروند
استان خوزستان به دلیل ظرفیت‌های متنوع و گسترده آن، از جمله مرز زمینی و آبی گسترده با کشورهای همسایه، خط ساحلی گسترده، برخورداری از بزرگ‌ترین منابع نفت کشور، دسترسی به رودهای پر آب جنوبی و دشت‌های مستعد کشاورزی و صنعت، برتری‌های خاصی نسبت به سایر مناطق کشور دارد. بهره‌مندی از مزایای ترانزیتی ویژه از جمله حمل و نقل ترکیبی، اسکله‌های مجهز و زیرساخت انبارداری و گمرکی، باعث شده این منطقه علاوه بر گردشگری، صنعت و کشاوری، در فعالیت‌های تجاری نیز اهمیت ویژهای یابد.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی اروند در سال ۱۳۸۳ و با هدف بهینه‌سازی ظرفیت‌های این منطقه احداث گردید. این منطقه که در شمال غربی خلیج فارس و جنوب غربی استان خوزستان و در محل تلاقی اروند رود و کارون واقع شده، همجوار با کشورهای کویت و عراق است و شامل ۳ بخش اصلی شهرک‌های صنعتی خرمشهر و آبادان، شلمچه و جزیره مینو می‌شود و با ۳۷۴۰۰ هکتار مساحت، یکی از مهم‌ترین و پررونق‌ترین مناطق آزاد تجاری – صنعتی کشور است.
مهم‌ترین اهداف این منطقه، توسعه صنایع گردشگری، صنایع شیلاتی و کشاورزی، صنایع پاک، صنایع سنگین (فولادسازی، نورد لوله و…)، صنایع و تأسیسات دریایی و پشتیبانی از صنایع نفت و پتروشیمی، در کنار تقویت ظرفیت‌های ترانزیتی و خدمات تجاری است. موقعیت جغرافیایی منطقه، شرایط طبیعی آن و وجود زیرساخت‌های انبارداری و ترانزیت و صنایع نفت و پالایشگاه باعث رشد سریع این منطقه آزاد تجاری – صنعتی شده است.
منطقه آزاد اروند با داشتن ظرفیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی نظیر حمل و نقل جادهای، ریلی، هوایی و دریایی اهمیت ویژهای در بین مناطق آزاد کشور دارد. هم‌جواری با کشور دوست و همسایه عراق و وجود گلوگاه مرزی شلمچه یکی از مزایای ژئواستراتژیک منطقه آزاد اروند است که در حوزه های بازرگانی و مبادلات فرهنگی نقطه عطفی برای شهرهای آبادان و خرمشهر محسوب می‌شود. در بخش گردشگری اروند یکی از بکرترین و زیباترین مناطق جهت بازدید گردشگران است. وجود رودخانه‌های اروند، کارون و بهمنشیر در کنار نخلستان‌ها و بازارهای این منطقه، هرساله و در ایام نوروز اروند را به یکی از قطب‌های مهم گردشگری ایران تبدیل می‌کند. با توجه به مزایای بی‌شمار می توان منطقه آزاد اروند را به عنوان یکی از اولویت‌های مهم برای سرمایه‌گذاران در تمام زمینه‌ها قلمداد کرد؛ ما نیز در سازمان منطقه آزاد اروند همواره پذیرای این عزیزان جهت هرگونه کمک و تسهیل در امر سرمایه‌گذاری خواهیم بود.
مزایای اختصاصی منطقه آزاد تجاری – صنعتی اروند