توسعه ساخت داخل در صنعت پالایش؛ گامی راهبردی برای خودکفایی و کاهش وابستگی

پیوند صنعت و دانش برای بومی‌سازی تجهیزات

این رویداد یک‌روزه با حضور مدیران صنعتی، پژوهشگران، شرکت‌های دانش‌بنیان و انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران برگزار شد. در جریان آن، شش کارگروه تخصصی در حوزه‌های برق، ابزار دقیق، فرآیند، ماشینری و تجهیزات مکانیکی تشکیل شد و بستری برای گفت‌وگوی مستقیم میان مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داخلی فراهم آمد.
تمرکز اصلی کارگروه‌ها بر شناسایی نیازهای صنعت و ظرفیت‌های موجود در بخش ساخت داخل بود؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی همچون الکتروموتورها، کمپرسورها و ماشین‌آلات صنعتی که سال‌ها وابستگی به واردات در آنها وجود داشت.

گامی به سوی کاهش هزینه‌ها و توسعه صادرات

یکی از دستاوردهای برجسته نشست، تأکید بر جایگزینی تجهیزات وارداتی با محصولات ایرانی و بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای تسریع روند داخلی‌سازی بود. این رویکرد ضمن کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی ارزی، امکان ارتقای عمق ساخت داخل را فراهم کرده و زمینه ورود به بازارهای صادراتی را نیز مهیا می‌سازد.

نقش پژوهش و فناوری در مسیر خودکفایی

بخش پژوهشی پالایشگاه آبادان نیز با تشریح نیازهای خود در حوزه‌های مهندسی فرآیند و بهره‌برداری، ایمنی و محیط زیست (HSE)، نگهداری و تعمیرات، مهندسی عمومی و پروژه‌های ساخت بار اول، بر جایگاه کلیدی تحقیق و توسعه در پیشبرد برنامه‌های بومی‌سازی تأکید کرد. هم‌افزایی میان پژوهش و صنعت، به‌عنوان پشتوانه‌ای راهبردی برای تحقق خودکفایی پایدار معرفی شد.

چشم‌انداز آینده صنعت پالایش

نشست آبادان را می‌توان گامی نخست در ایجاد زنجیره ارزش منسجم میان کارفرمایان، پژوهشگران و تولیدکنندگان داخلی دانست؛ زنجیره‌ای که در صورت استمرار و حمایت سیاست‌گذاران، قادر است صنعت پالایش کشور را از یک مصرف‌کننده تجهیزات خارجی به بازیگری فعال در عرصه تولید و حتی صادرات تجهیزات نفتی تبدیل کند.

بدین‌ترتیب، نخستین نشست تخصصی توسعه ساخت داخل نه تنها تلاشی برای پاسخگویی به نیازهای جاری صنعت پالایش بود، بلکه افقی روشن را ترسیم کرد؛ افقی که در آن وابستگی به خارج جای خود را به تکیه بر توان ملی، صرفه‌جویی اقتصادی و ارتقای جایگاه ایران در بازار انرژی می‌دهد.